බත් කූරා

එකමත් එක කාලෙක එක්තරා රටක මිනිසුන් බොහෝම සතුටින්
කල් ගෙවුවා.  දවසක් මේ රටට මකරාක්ෂයෙක් ආවා.  ඒ සතාගේ
නහයෙන් ගිනිදැල් පිටවුණා.

රටේ ඉන්න ලස්සන තරුණියක් දිනපතාම උගේ ආහාරය බවට පත්
වුණා.  එහෙම දුන්නේ නැතිනම් රට විනාශ කරන බවට ගිගිරුවා.

එදා වාරය ආවේ රජතුමාගේ දූ කුමරියටයි.  මේ දූ කුමරිය හරිහ ලස්සනයි.  මේ රජ කුමරියගේ ලස්සන දැක්ක මකරාක්ෂයා ඇයව
කටේ තියා ගත්තා මැරුවේ නැහැ. 

මේ කුමාරි හරිම නුවණක්කාරි.  ඉතින් මේ කුමරියත් මකරා එක්ක
කතාව පටන් ගත්තා.  මකරාක්ෂයා ගැන කතාව පටන් ගත් කුමරිය ඔහුට වඩා බලසම්පන්න අය තවත් නැද්දැයි මකරාක්ෂයාගෙන් ඇසුවා. 

“ඇයි නැත්තේ..... අර ගල්මුදුන් කන්දේ ඉන්න යෝධයාට මම බයයි.   ඉතින් මේ බව දැනගත් කුමරිය පිය රජතුමාට මේ බව බොහෝම රහසිගතව දන්වලා යැව්වා.  පසුව මේ රජතුමා තුටු පඩුරුත් එක්ක රාජපුරුෂයින් යෝධයාව හමුවෙන්න යැව්වා. 

යෝධයා ඒ තෑගි බාරගත්තේ නැහැ.  රාජ පුරුෂයින්ගේ දුක් ගැනවිල්ලට සවන් දුන්නෙත් නැහැ.  කුඩා ළමයින් දෙදෙනෙක් යෝධයා හමුවෙන්න යවන්න.  යෝධයා ළමයින්ට ආදරේලු.  මේ පණිවුඩය එව්වෙත්
කුමාරිමයි. 

පසුව ලස්සන ළමයින් දෙදෙනෙකු මේ යෝධයා හමුවෙන්න ගියා.  යෝධයා ලමයින්ව වඩා ගත්තා.  ළමයින් තමන්ගේ දුක යෝධයාට කිවුවා. 

යෝධයා සටනට සූදානම් වුණා.  ඇග වටේ තාර හලා ගත්තා. තාර වැහෙන්න පිදුරු බැද ගත්තා.  යකඩ පොල්ලක් අරගෙන මකරාක්ෂයා ළගට ගියා. 

කුමාරිව බිමින් තියලා මකරා යෝධයාව අල්ලා ගත්තා. යෝධයාගේ ඇගේ තිබුණ තාර වල මකරාගේ දත් ඇලුනා.  යෝධයා යකඩ පොල්ලෙන් ගහලා මකරා මෙල්ල කරගත්තා. 

ලණු දෙකක් නාසයෙන් දාලා විශාල බිම් පුදේශයක් හා ගත්තා.  මකරාක්ෂයා මැදට දාලා ගිණි තිබ්බා.  ඒ අඵ අරගෙන රට වටේට ඉස්සා. 

සුලගේ පාවුන අලු  පුංචි  සත්තු බවට පත්වෙලා ඉගිලී ගියා.

ඩ්රැගන් ප්ලයි කියන්නේ ඒ සතුන්ටයි.      ගමේ  අපි ඌ හදුන්වන්නේ බත් කූරා කියලා.

රුසියානු ජනකතාවක්  සිතුවිලි අතරට.......

*     උසස් බුද්ධියෙන් පුභාවිත කාන්තාවක් ඇසුරු කරනට ලැබීම කාගේ වුවද ජීවිතයට වැඩදායකය

       (හෙන්රි වින්සන්ට්)

*     කතකගේ අගය කළ යුත්තේ බාහිරව ඇති අලංකාරය නොව ඇය තුළ පිහිටි මානුෂික ගුණ ධර්ම හා  

       කරුණාවයි.

       (විලියම් ශේක්ෂ්පියර්)

*     වැඩි බලපෑමක් නැතිව කාගේ වුවද හදවතට බලපෑමක් කල හැක්කේ ගැහැණියකට පමණි.

       (මොහාන්දාස් කරම්වාන්ද් ගාන්ධි)

: නිල් නයා - අවසන් කොටස.

ඒ පැත්ත හාරලා වැඩක් නැහැ.  ඒ පැත්ත කලු දුම් වැටුනු පැත්ත යයි ලිතෝ කීවේය.  මෙයින් උරන වූ ඔවුන් දෙදෙන ඇඩෙන තෙක් හොදටම ගසා ගත්හ.  දෙදෙනා දෙපැත්තේ සිටින බව ඔවුනට අවබෝධ වුයේ ගහගෙන අවසන් වූවාට පසුවය.  දෙදෙනාම එකම පැත්තේ සිටියානම් ඔවැනි දෙයක් සිදුවන්නට ඉඩක් නොතිබුනි. 

“අපි රැවටුනා. අපි දැක්කේ නයා අප දෙසට එනවා පමණයි. දැන් නියම තැන සොයා ගැනීම අමාරුයි.  මේ සිද්ධිය අපි අමතක කරමුයි දෙදෙනාම සිතා ගත්හ.

එහෙත් දෙදෙනාටම නයා අමතක කල නොහැකි විය.  දවසකට පසු නයා එක්කෙනෙකුට පමණක් හමුවනවා නම් කොපමණ හොදදැයි දෙදෙනාම සිතූහ.  අප නයා ගැන කතා කලත් මොකද  හැබැයි එක පැත්තක ඉදලයි අප දෙදෙනාම ඌ බැලිය යුත්තේයි ලැන්තෝ යෝජනා කලේය.  අපි කෝලාහල නොකර ඉන්න වගබලා ගන්න ඕනෑ.  මෙහි පුයෝගයක්  තිබෙනවා දැයි බැලිය යුතුයි.  මේ ඔවුන් බැසගත් නිගමනයට මෙසේ තීරණය කරගත් ඔවුහු පෙරදින ගිය ස්ථානයටම උදලුත් රැගෙන ගොස්
“නිල් නයා
උඹ පිබිදිලාද
දිය පාර දිගේ
වල්ගෙන් පැන පැන වරෙන්
යයි ගීතය ගයමින් සෙල්ලම් කරන්නට වන්හ.  ඔවුන් දෙදෙනා එක් පසෙකින් සිටගෙන සිටින විට වලෙහි සිටි නයා තණබිස්සට පැන දකුණින් රන් රැස් විහිදුවමින් යහලුවන් දෙදෙනාගේ කකුල් අතරින් පැන ගිය අතර ගහක අත්තක් උඩට පැන අතුරුදහන් විය.  ඌ කකුල් අතරින් පනින විට එක් කකුලක රත්රන් සහ අනෙක් කකුලේ ලොකු තාර පැල්ලමක් ඇති විය.  දකුණු පැත්තේ රත්රන් පැල්ලමත් වම් පැත්තේ තාර පැල්ලමත් ඇති බව කිසිවෙක් නොදත්හ.  දුවගෙන ගිය ඔවුහු නයා පැන ගිය ගසේ අත්තක් දෙස බැලුවෝය.  අත්තෙහි එක පැත්තක් රන් පැහැයටත් අනෙක් පැත්ත කලු පැහැයටත් පෙරලී තිබුණි.  ඒ අසල තිබුණු ගල් පවා රන් බවට පෙරළි තිබුණි. 

රත්රන්වල බර නොදත් ලැන්තෝ රන් කුට්ටි බවට පෙරලී තිබුනු ගලක් උස්සා ගත්තේය.  එහි අධික බර නිසා උසුලාගෙන යෑම අසීරුවිය. කෑල්ලක් වත් බිම වැටුණොත් සියල්ලම ගල් බවට හැරෙනු ඇති බව පියා කී බව සිහිවූ ලිතෝ පොඩි කෑලි ගැනීමට ලැන්තෝට කීවේය.  ලිතෝ පොඩි කෑලි ගත්තත් එයත් ඉතා බර විය.  ලැන්තොගත් ගල මේ අනුව කොහොමවත් රැගෙන යා නොහැකි බව සිතූ ලිතෝ බැරි නම් බිම දමන්න නැතිනම් කකුලක් උඩ වැටිලා තුවාල වේවි යයි කීවේය.  . 

මම මේක බිම දැම්මොත් ගල් බවට පෙරලෙයි. ලැන්තෝ කීවේය.  “බිම දාපන්, බිම දාපන් ලිතෝ කීවේය.
ලැන්තෝ තර්ක කරන්නට විය.  අන්තිමේදී එය දබරයකට පෙරලිනි.  ඔවුන් දෙදෙනා හොද හැටි ඇඩෙන තෙක් ගහගෙන පසුව බැලූ විට දුටුවේ රත්රන් බවට පෙරලී තිබුනු ගල් නැවතත් ගල් බවට පෙරලී ඇති බවයි.  රන් බවට පෙරලී තිබුනු අත්තද පෙර ලෙසම අත්තක් බවට හැරී තිබුනි. 

මේ සියල්ලම නයාගේ පුයෝග යයි කියමින් ඔවුහු දෙදෙන නිවෙස් කරා ගියෝය.  මැටි පාට හා තාර පාට වී ඇති කලිසම් කකුල් නිසා ගෙදර යාම අසීරු විය.  මේ නිසා නිල් නයා අමතක විය.  දිනක් ළමයි දෙදෙන එකතුවී චෙරි එකතු කිරීමට ගොස් පිට්ටනියේ වාඩි වී චෙරි ගණන් කලහ.  එකකුවත් නිල් නයා ගැන නොසිතීය.  පිට්ටනිය හරහා එන ගැහැනියක් ඔවුන්ට පෙනුනි.  බොහෝ ගැහැණු දර කැඩීමටත් ගොයම් කැපීමටත් ගොස් සිටින බැවින් මේ ගැහැණිය ගැන ඔවුන් සැලකිල්ලක් නොදැක්වීය. 

නමුත් ඔවුහු මේ ගැහැණියගේ පුදුම දෙයක් දුටුහ.  ඇගේ ගමනින් තණකොළ එක ගහකුදු නොතැලිණි.  ඇය ඇවිදිනවා නොව පාවෙනවා සේ ළමුන්ට පෙණින.  තවත් ටිකක් පරීක්ෂාවෙන් බැලූ ඔවුනට ඇගේ දකුණු   පසින් රන් රැස් හා වම් පසින් කලු රැස් එල්ලි තිබුණි.  

“අපි පස්ස හරවමු.  අපි ඒ දෙස නොබලා සිටිමු. ඇය නැවතත් අපි කොටවයි.  කතිකා කරගත්හ.  ඒ අනුව ඔවුහු ඇස් තදකර පියා පිටුපස හරවා සිටියහ.  ක්ෂණයකින් කවුදෝ දෙදෙනාම උස්සනවා සෙන් දැනුනි.  නමුත් ඇස් හැර බැලූ විට  සිටියේ පෙර සිටි තැනමය.  ඒ වුවද තණ කොළ ඉස්සී එන්නාක් මෙන් දැනුණි.  ටිකක් විපරම් කළ ඔවුන්ට රන් වලල්ලක් හා කඵ වළල්ලක් දක්නට ලැබිණ.  ඔවුහු  පා නගා යෑමට තැත් කලහ.  නමුත් රන් වළල්ල ඔවුන්ට ඇය ,ඈතින් දමා ඇති නිසා   බේරී යාම අසීරුය.  ගැහැණිය හී.....හී......ගාමින් සිනාසුනාය.

මා විසින් වලල්ල ගන්නා තෙක් කාටවත්ම බේරෙන්න බැහැ.  අපි නුඹට එන්න කිව්වේ නැහැ.  
“මම මේ ආවේ නුඹලා දෙදෙනා අතුරින් වැඩ නොකර රත්රන් ගැනීමට තැත් කරන්නා කවුරුන්දැයි බලා ගනු පිණිසයි.  ගැහැනිය කීවාය.  

“අපිට යන්න ඉඩ දෙන්න.  අපි නැවත ඕකට මහන්සි වෙන්නේ නැහැ.  අපි දෙවරක් ඔය නිසා දබර වුණා.  අපිට රත්රන්   එපා යි කියමින් බැගෑපත්ව ඉල්ලා සිටියෝය.

“නමුත් හැම දබරයට නොවෙයි. චෝදනා හරියි.  උඹලා කෝලාහල කරගෙන ඇත්තේ කෑදර කමින්වත් ආත්මාර්ථකාමීත්වයෙන් නෙමෙයි.  තම තමන් බේරීමේ හුදු චේතනාවෙන්.  නැවතත් නුඹලා පරීක්ෂා කිරීමේ අදහසිනුයි මම ආවේ යයි ඈ පිළිතුරු දුන්නාය.

ගැහැණිය කලු කුඩුත්, රන් කුඩුත් මිශු කර රන් ගලක් සාදා එය දෙකට කඩා ළමයින් දෙදෙනාට දුන්නාය.  
“උඹලා දෙදෙනා එකිනෙකාට වන යහපතක් පාර්ථනා කරනවා නම් තමන් අත ඇති කෑලි පිරිසිදු රත්රන් වලට පෙරළෙයි. සුලුවෙන් සිතුවොත් එය ගලක් බවට පෙරලෙයි.  ඈ කීවාය.  බොහෝ දිනක සිට ළමයින්ගේ සිත් තුළ පැවතුනේ මරුෂ්කාට කළ කොළොප්පම ගැනය.  ඒ ගැන ඔවුහු කණගාටු වූහ.  මරුෂ්කා ඔවුනට කිසිවක් නොකී බැවින් ඇය කෙරේ අනුකම්පාවක්ද ඇතිවූ නිසා දෙදෙනාම ඇයගේ විවාහ මංගල්‍යය නොබෝ දිනකින් සිදුවේවායි සිතූහ.

මොවුන් ඒ ගැන සිතන විටම ගල් දෙක පිරිසිදු රන් බවට පෙරලී තිබුණි.  ගැහැණිය ඔවුන් ගේ පාර්ථනාව ගැන සතුටුවී පටියකින් බැදි පසුම්බි දෙකක් ඔවුන්ට දුන්නාය. 

“මේක පුරවා ඇත්තේ රත්රන් කුඩු වලින්.  වැඩිහිටියන් මේවා කොයින්ද කියා ඇසුවොත් නිල් නයා දුන්නා යයි කියන්න.  ඊට වඩා කිසිවක් නොකියන්න. 

ගැහැනිය වළලු වටය උඩ සිටගෙන රන් වළල්ල දකුණටත්, කලු වලල්ල වමටත් දමාගෙන පිට්ටනිය දිගේ පෙරලි පෙරලී ගියාය.  ළමයි බැලූ මුත් එහි ගැහැණිය නොව නිල් නයා විය.  රන් වළල්ල හා කලු වලල්ල රන් හා කලු වලා බවට පෙරලී ඇති බව දැක්කහ. 

ස්වල්ප වේලාවක් නැවතී සිටි ඔවුහු පසුම්බි සාක්කුවල දමාගෙන ගෙදර යාමට පිටත් විය. 

“අපට ඇය රන් කුඩු හුගක් දුන්නේ නැහැ,   ලැන්තෝ කීවේය.
“අපිට ලැබෙන හැටි තමයි ඒ. ලිතො පිළිතුරු දුනි.  ටික දුරක් යන විට ලිතෝගේ සාක්කුව බරවනවා දැනුනි.  ඔහු පසුම්බිය ගෙන බලනවිට එය විශාල වී තුබුණි.  ලැන්තෝගේ පසුම්බියත් විශාල වෙලාද ඔහු ඇසුවේය.

“නැහැ, මගේ එක තිබුණ වගේමයි“ ලැන්තෝ පිළිතුරු දුනි.  දෙදෙනාටම සමව නොලැබීම ගැන ලිතෝ බලවත් ලෙස කණගාටු වූයේය. 

“මගේ එකෙන් උඹට ටිකක් දෙන්නදැයි ලිතෝ ඇසුවේය.  අකමැත්තක් නැත්නම් දමන්නැයි ලැන්තෝ කීවේය. ලිතෝ තම පසුම්බියෙන් රන් කුඩු අහුරක් ගන්නා විට කලු පැහැ ගැන්විය. 

“ඔන්න තවත් පයෝගයක්, ලැන්තෝ කීවේය. ලිතෝ රන් කුඩු ස්වල්පය ගෙන ලැන්තෝගේ පසුම්බියෙහි හෙලීය.  එවිට එහි පැහැය වෙනස් නොවිනි.

නිල් නයා තමන්ට රත්රන් ගොඩක් දී නැත්තේ තමන්ගේ තන්හාව නිසා යැයි ලැන්තෝ සිතුවේය.  මට මේ ලැබෙන හැටි යැයි සිතන විට ලැන්තෝගේ පසුම්බියද පිරිණ.  තම පසුම්බි දෙමාපියන්ට දුන් ඔවුහු නිල් නයා කි සියල්ල කීය.  දෙමාපියෝ බොහෝ සතුටු වූහ.  මරුෂ්කා ගැන සාකච්ජා කිරීමට අසළ ගමකින් මගුල් කපුවෝ ආහ.  මනමාලයා දුඹුරු අක්ඹමරු හිසකෙස් ඇති කෙනෙක් වූහ.  ඔහු ළමයින්ට ඉතා කරුණාවන්ත  විය.  එබැවින් ඉක්මනින්ම ඔමු ළමයින් සමග මිතුරු විය.

නැවත ඔවුන් නිල් නයා ගැන කථා කලේ නැත.  තමන්ට ලැබෙන්නට තිබුණු දෙයක් ලැබුණු බව පමණක් මෙනෙහි කළහ.

රුසියන් ගත් කතුවරයෙකු වූ බෂෝව්ගේ කෙටිකතාවක් ඇසුරින්

සිතුවිලි  පෙළගැස්මකි                                                

නිල් නයා 2වන කොටස

2 වන කොටස.......
පසු දින උදේ ඔවුන් නිදි අතර මරුෂ්කා ඉක්මනින්ම නැගිට, අටුවට නැග පනාව ගත්තාය.  එය හිසකේ ගස්වලින් පිරී තිබුණි.  අක් ඹමරු හිසකේ දුටු ඇය ඉතා සතුටින් පිනා ගොස් තමන්ට ලැබෙන සැමියා ගැන යෙහෙළියන්ට කීමට පනාව රැගෙන දිව්වාය. 

හිසකේ දුටු යෙහෙළියෝ මෙහෙම හිසක් ඇති කෙනෙකු ඔවුන් දැක නැති බවත්, මේවා මිනිසෙකුගේ හිසකේ නම් වන්න බැරි බවත් කියා, අශ්ව කෙදි වගේ කියමින් සිනාසුනහ.  “එහෙනම් ඔබ විවාහ වන්නේ ගොඵ බූකෝට යයි කියමින් ඔවුහු සරදම් කලහ. 

මෙයින් කෝප වූ ඇය ඔවුන්ට බැන යන්නට ගියාය.  ඊටපසු ඇයට ඇගේ යෙහෙළියෝ “ගොඵ බූකෝගේ පෙම්වතිය යයි නම් තැබූහ. 

තම යෙහෙළියන් තමන්ට සරදම් කල බව මවට කීමට ආ විට ලිතෝ හා ලැන්තෝ ඇයට සරදම් කිරීමට පටන් ගත්හ.  මෙයින් තවත් කෝප වූ ඇය ඔවුනට බනින්නටත් අඩන්නටත් පටන් ගත්තාය.  ඇය ඔවුන් දෙදෙනාට ටොකු ඇන්න නිසා මේ අතවරය සිදුවූ අන්දම මවට වැටහිණ.  එම නිසා මරුෂ්කාගේ මව කොල්ලන් එතැනින් එලවා ගත්තාය. 

“ලැජ්ජා නැති වල් සත්තු,  කෙල්ලොත් එක්ක හැසිරෙන්නෙ ඔහොමදැයි කියමින් ඇය කොල්ලන් දෙදෙනාට බැන්නාය.  කොල්ලන් දෙදෙනාගේ සරදම් ඉසිලීමට මරුෂ්කාට නොහැකි වූවාය.  ළමයි දෙන්නා “උඹ තමයි ඉස්සර වෙලාම බැන්නේ,  “ නැහැ , නැහැ, උඹ තමයි පටන් ගත්තේයි කියමින් වාදර කරන්නට වූහ.  මෙය ඇසුනු මරුෂ්කා එය කාගේ වැඩක්දැයි දැනගත්තාය.

“උඹලා දෙදෙනාටම නිල් නයා හමුවෙයන්.  යයි සාප කල ඇය අශ්වයා මැරීමට උදැල්ලක් ගෙන අශ්වයා ලුහුබදින්නට විය.  මෙය දුටු ඇගේ මව ඇයට බැණ වැදී “ උඹ මුඵ ගෙදරම මූසල තැනක් කරන්න හදනවා, යි කියමින් උදැල්ල උදුරා ගෙන ඈ ගෙදර එක්කර ගෙන ආවාය.

“ කවුරුත් මා ගණන් ගන්නේ නැහැ. මා ඉපදුනාට වඩා නොයිපදුනානම් හොදයිථ කියමින් මරුෂ්කා ඉකි බින්දාය. 

මෙතැනින් පිටවීම සුදුසු යැයි සිතු ලැන්තෝ හා ලිතෝ උදුනට නැග ඉතා සතුටින් සිටින අතර මරුෂ්කා ගැන කණගාටු වූවෝය.  නමුත් දැන් ඔවුනට කල හැක්කක් නොවීය.  මරුෂ්කා කී නිල් නයා ගැන ඔවුනට අමතක කල නොහැකි විය.  “ නිල් නයෙක් උඹ දැකලා තියෙනවාදැයි එකෙක් අනෙකාගෙන් අසමින් නිල් නයා ගැන කතා කරන්නට විය.

නිල් නයා ගැන වැඩිමහල්ලන්ගෙන අසා දැනගැනීමට ඔවුන් සිතුහ.  මේ ගැන ඇසූ විට වැඩිමහල්ලන් ගෙන් නොයෙක් බැනුම් අහන්නටද සිදු විය.  “උඹලාට තඩි බෑ විට නිල් නයා පෙනෙයි.  යනුවෙන් කරන සරදම් නිසා මේ පිළිබදව ඔවුනගේ කුතුහලය වැඩි විය. 

“මේ නයා කොහොම එකෙක්ද? මිනිස්සු කතා නොකරන්නේ මූ පුදුම එකෙක් විය යුතුයි. ළමෝ සිතූහ.  ලැන්තෝගේ පියා වෙරිමතින් පැමිණි දිනෙක නිල් නයා දැක ඇති දැයි ලැන්තෝ ඔහුගේ පියාගෙන් ඇසුවේය.  වෙරිමතින් සිටින විට බොහෝ සේ කතාකරන කෙනෙකු වුවද මෙම පැනයෙන් ඔහුගේ මුහුණ නරක් විය.  ඔහු මොනවදෝ කියමින් ලැන්තෝට සාප කලේය.  මෙවැනි දේවල් නැවත කතා නොකරන ලෙස ළමයින්ට අවවාද කලේය.  එහෙත් බොහෝ වේලාවක් නිශ්ශබ්බව සිටි ඔහු ගං ඉවුරට ගොස් මේ ගැන කතා කරමුයි කීවේය. 

ගං ඉවුර බලා ගිය ලැන්තෝගේ පියා “ මම මේ කතාව උඹලට කියන්නේ මෙය නොකිව්වොත් මේ නිල් නයා මොකා දැයි සෙවීමට නුඹලා නොයෙක් දගකාරකම් කරාවි.  හොදට කට පරිස්සම් කර ගත යුතුයි. කියමින් ඔහු කතාව පටන් ගත්තේය.

අපේ කාලේ නිල්පාට දිලිසෙන නයෙක් හිටියා.  අගල් හතකට වඩා දිග නැති උගේ බරක් නැහැ.  ඌ යනකොට තණකොළයක් වත් නැමෙන්නේ නැහැ. ඒ බර නැති කම නිසයි.  අනික් නයි වගේ බඩගාන්නේ නැහැ.  දකුණු පැත්තෙන් රන් දුමක්ද, වම් පැත්තෙන් කලු දුමක්ද පිට කරමින් නගුටින් පැන පැනයි ඌ යන්නේ.  ඌ අල්ලන්න කාටවත් බැහැ. 

තනිවම සිටිද්දී නයා දුටුවහොත් එය බොහෝම වාසනාවක්, දකුණු පැත්තෙන් විහිදෙන රන්දුම වැටෙන තැන් රන් වෙනවා.  එවායින් අහුලා ගත් එක් කෑල්ලක් වත් බිම වැටුනොත් සියල්ලම ගල් බවට හැරෙනවා.  උවමනාවට වඩා ඒවා ගන්න ලැබෙන්නෙත් නැහැ.

දෙන්නෙක් එකට යනවිට හමුවුනොත් මහා නස්පැත්තියක් ඇති වෙයි.  එහෙම වෙලාවට නයා හමුවුනොත් එන කණ්ඩායම අතර සණ්ඩු ඇති වෙනවා.  මගේ පියා පෝරකයට ගියෙත් නිල් නයා නිසයි.  පියා ඇතුලු කිහිපදෙනෙක් එනවිට මේ නිල් නයා මුණගැසුනා.  එහිදි ඔවුන් අතර කෝලාහලයක් ඇතිවී දෙදෙනෙක් මැරුණා.  පස්දෙනෙක් පෝරකයට නියම වුණා.  රත්රන් හැමදාම ඇත්තේ නැහැ.  බොහෝ විට නිල් නයා හමුවන්නේ එක්කෙනෙක් දෙදෙනෙක් සිටින විටයි.  එවිට ඇති වන්නේ කලබලයක්. ඒ නිසා නිල් නයා ගැන කතචා කරනවාට ගැමියන් කැමති නැහැ.

මේ ඕනෑම තැනකදී නිල් නයා හමුවෙන්න පුඵවන්.  ඌ මිනිසෙකුගේ ආකාරයෙනුත් එනවා.  වැල්ලේ ගියත් පා සටහන් ඇති වන්නේ නැහැ.  තණ කොළ උඩ ගියත් ඒවා නැමෙන්නේවත් නැහැ.  මේ ගැන දැනගත හැකි පළමු ලක්ෂණයත් එයයි.  දකුණින් රන් රශ්මිය විහිදෙනවා.  වමතින් කලුපාට වලාකුඵ පිටවෙනවා.  දෙදෙනෙක් සිටින විට ඌ ගැන කතා කරන්නට එපා.  තනියම සිටින විට කතා කලාට කමක් නැහැ.  මේ ගැන කාටවත් කියන්න එපා, යි අවවාද කරමින් ඔහු කතාව නිම කලේය.

ලැන්තෝ හා ලිතෝ තනිව සිටින විට පමණක් නිල් නයා ගැන සිතීමට ඉටා ගත්හ.  දෙදෙනෙක් ඉන්න විට නයා හමුවුවහොත් වනදේ බැලීමේ කුතුහලය ඔවුන්ටත් ඇති විය. 

‍මේ අතර හිම දියවී යෑම නිසා ජලය ගලා යන්නට විය.  ළමයි දිය ඇලි, පොකුණු, ආදිය කැනීමෙන් කාලය ගත කලහ.  මේ අතර දෙදෙනා දිය ඇලි දෙකක් හෑරුවෝය. 

“කුඩා නිල් නයා
උඹ පිබිදිලාද
දිය පාර දිගේ
වල්ගෙන් පැන පැන වරෙන්
යනුවෙන් සිංදුවක් ගය ගයා සතුටු වූහ.  ටික වේලාවකින් නිල් රෝදයක් වැනි දෙයක් පෙරළි පෙරළී ඔවුන් දෙසට එන්නට විය.  තණකොළ ගසක් වත් නොසැලී මුද්දක් වගේ ලිතෝ දෙසට ආවේ රන් රැස් විහිදුවමිනි.  මෙන්න නිල් නයා යි ලිතෝ ලැන්තෝට කෑගැසුවේය.  ලැන්තෝ එය දුටුව මුත් නයා පැමිණියේ ලිතෝ දෙසටය. එවිට නිල් නයා අතුරුදන් විය.

ලිතෝ නවත්වපන්, මොනවද උඹ කරන්නේ අමාරුවේ වැටෙන්ට හදනවද  ඕක තමයි කලබලවලට මුලයයි කියමින් ලැන්තෝ ලිතෝව තල්ලු කර දැම්මේය. 

“ඒ පැත්ත කොටන්ට එපා අනික් පැත්ත කොටමු.  අනිත් පැත්ත කොටමු. අනෙක් පැත්තටයි රැස් වැටුනේ ලිතෝ කීවේය.  ඒකට මම ඉඩ දෙන්නේ නැහැ. 

නිල් නයා 1 කොටස

අපේ ගමේ ළමයි දෙදෙනෙක් සිටියා. නුදුරු ගෙවල් දෙකක විසූ ඔවුන් හැදින්වූයේ ලැන්තෝ හා ලිතෝ යන නම් වලිනි.  “හාවා, “තොප්පියා යන නම් වලින්ද ඔවුහු හැදින්වූහ.  ඒ නම් වලින් ඔවුන් හැදින්වූයේ ඇයිදැයි මම නොදනිමි. 

ලැන්තෝ සහ ලිතෝ නැණ නුවණින් ශක්තියෙන් වයසින් සහ උසින් බොහෝ දුරට සමාන වූහ.  ඔවුහු දෙදෙනා පවුල්වල බාලයන් වූහ.  ලැන්තෝගේ පියා මිනිරන් පතලකත්, ලිතෝ ගේ පියා රන් ආකරයකත් රක්ෂාව කලහ.  එබැවින් කිසිවෙකුට තමන් ගැන පුරසාරමි කීමට දෙයක් නොවීය.  යහඵවන් අතර වූ එක් වෙනස් කමක් නම් ලිතෝ තම විරුද නාමයට අකමැති වූ මුත් ලැන්තෝ එය හිතවත් කමේ ලාංජනයක් ලෙස සිතීමය.

“මට කිසි දෙයක් නැහැ. අලුත් තොප්පියක් හදා දෙන්න. තාත්තාට ඇත්තේ පරණ හම් තොප්පියකැයි කියමින් අලුත් තොප්පියක් සාදා දෙන ලෙස මවට ලිතෝ ඇවිටිලි කලේය. 

ඇතැම් අය ලැන්තෝට “ හාවා කීම බොහෝ විට අරගලවලට හේතු විය.  උඹට හොද හාවෙක් දෙන්නම් කියමින් ලැන්තොට පලමුව පොරට පනින්නේ ලිතෝය.  ලිතෝ එතරම්ම ලැන්තෝට හිතවත් විය. 

ඔවුන් දෙදෙනා රණ්ඩු කර ගත්තත් ඒ තරහ වැඩි වෙලා පවතින්නේ නැත.  ඔවුහු පෙර ලෙසම මිතුරුව එකටම ජීවත් වෙති.

පවුල්වල බාලයන් වූ මොවුන් නිතරම කෙළි සෙල්ලමෙන් කාලය ගත කලහ.  බොහෝ විට ගෙවලට පැමිණෙන්නේ අදුරු වැටුණායින් පසුවය.  එසේ එන දිනවල “ මුං මුඵ දවසම රස්තියාදු වී ගෙදර එනවා යි දෙමාපියන් බැණ වැදුන වාර අපමණය.

ශීත සෘතුවේදී ඔවුනට කොහේවත් යෑමට නොහැකි විය.  වෙනදාමෙන් පන්දු ගැසීමටවත් කදු නැගීමටවත්, මාළු ඇල්ලීමටවත් හිම මිදීම නිසා අසීරු විය.  ගීස්ම සෘතුවේදී කළ කී දෑ කථා කරමින් කාලය ගත කරන්නට මේ නිසා ඔවුනට සිදු විය. 

අලුත් අවුරුද්නේ ශාස්තු කීම එක් චාරිතුයකි.  දිනක් එම චාරිතුය අනුව ගැමි ගැහැණියක් ලිතෝගේ ගෙදරට ආවාය.  ලිතෝගේ  අක්කා වන මරුෂ්කා මේ පලාපල ගැන තදින්ම විශ්වාස කලහ.  ගැහැණුන්ගේ මේ පලාපල ඇසීම දැකීමට ළමෝ පිුය කරති.  එහෙත් ඔවුහු පැමුණුනොත් ගැහැණු ඔවුනට බැන පලවා හරිති.  මෙදින ද මරුෂ්කා ලිතෝට බැන ටොකු ඇන එලවා දැම්මාය. 

මරුෂ්කාගේ කටහැකර කම නිසා කිසිම තරුණයෙක් ඇයට ආදරය නොකළ බැවින් විවාහ වන  වයසද ඉක්ම ගොස් තිබිණ.  එබැවින් ඇය පසුතැවිල්ලෙන් සිටියාය.  “ගැහැණියගේ වාසනාව බැලීමට නියම කුමයක් තිබේ.  ශාස්ත කාරිය කීවාය.  “ඒ මොකක්දැයි තව එකියක් ඇසුවාය. 

තමන්ට ලැබෙන්නේ කොහොම පුරුෂයෙක් දැයි බැලීමට නම් කළ යුත්තේ මධ්‍යම රාතියේ සියල්ලන් නින්දට ගිය පසු පලාවක් පියස්සේ එල්ලා තැබීමයි.  අනෙක් අය නැගිටින්නට පෙර එය ගලවා එහි ඇතිවී ඇති සළකුණු පරීක්ෂා කළ යුතුය.  එම සළකුණුවලින් සියල්ල පෙනේ යයි ශාස්තු කාරිය කීවාය.

“ඒ කොහොමදැයි තව එකියක් ඇසුවාය. 

“හිසකේ ගසක් පනාවේ තිබුණොත් ඒ අවුරුද්ද ඇතුළත විවාහයක් සිදුවන්නේය.  එසේ නොතිබුනොත් එයින් හිමියෙකු නොලැබෙන බව හැගෙන්නේ යයි කීවාය. හිසකේ ගසින් තමන්ට ලැබෙන සැමියා කොයි වගේදැයි දැනගැනීමට හැකි යයිද ඈ කීවාය. 

උදුන උඩ සිටි ලැන්තො හා ලිතෝ මේ කතාව සම්පූර්ණයෙන්ම අසා ගෙන සිටියහ.  මරුෂ්කා තම වාසනාව මේ ආකාරයෙන්ම අත්හදා බලාවි යයි දෙදෙනාටම සිතිණ.  තමන්ට බැණ පලවාගත් එකේ පලිය ගැනීමට සිතූ ඔවුහු ඇයට රිදීමක් කිරීමට ඉටා ගත්හ.  එදින ලිතෝද ගෙදර නොගොස් ලැන්කෝ සමග නතර වූයේය. 

මරුෂ්කා සියල්ලන් නින්දට ගිය පසු දොර ඇර අටුවට නැග ශාස්ත කාරිය කී අයුරින්ම පියස්සෙහි පනාව එල්ලුවාය.  ඇය පසුපස හොරෙන් ගිය ළමෝද ඈ කළ සියල්ල දුටුවෝය.  ඉන්පසු පනාව එල්ලූ තැන ලකුණු කර පැමිණි යහඵවෝ දෙදෙන පැලට ආහ. 

ඉක්බිති ශිතලෙන් හෝ බියෙන් වෙව්ලූ මරුෂ්කා ටික වේලාවකින් නිදා ගත්තාය.  ළමයි පමාවූයේ ඈ නිදාගන්නා තෙක් පමණි.  ඈ නිදාගත්තාට පසු ඔවුහු පියස්සේ එල්වා තිබූ පනාවෙන් අශ්ව වලිගයක් පීරූහ.  ඔවුනගේ නිර්භීතකම නිසා මෙය කෙළේ අටුව උඩ සිටමය.  මේ ඔළමොලකමින් පසුය ඔවුන් නිදාගත්තේ.